De Nederlands Hervormde Gemeente

Er hadden hier vanaf het begin wel enkele Protestantse families gewoond, maar met de vervening kwam hier een invasie van echte veenarbeiders, die voor het merendeel Protestant wa ren.

Vervening begon 1900 en bereikte onder de Eerste Wereldoorlog haar hoogtepunt. Van de eerste jaren is weinig bekend over de opvang op kerkelijk gebied, hun aantal zal toen ook klein zijn geweest.

Toen W. de Weerd zich in 1904 te Klazienaveen-Noord als evangelist vestigde, stond daar al het houten kerkje op het bovenveen. Het was geschonken door de firma Scholten op verzoek van evangelist Braakhekke van Emmercompascuum, die in dat kerkje ook de diensten verzorgd had.

Tot het werkterrein van de Weerd behoorde ook B.C. Door de afstand en de slechte wegen zal er van hier weinig kerkbezoek zijn geweest. Maar op verzoek van enkele belangstellenden gaf meneer de Weerd hier Bijbellezingen en catechisatie omstreeks 1910. Dat gebeurde dan in een arbeiderswoning. Als bewoners ervan worden genoemd; Andries Langenberg, Jan Dokter en een de Jonge. Later gaf de Weerd ook catechisatie in de O.L.S. I.

Op kerkelijk gebied kwam er in 1917 een grote verbetering toen de heer G. van der Gronden hier werd benoemd als evangelist. Het kerkje van meneer de Weerd werd overgenomen en verplaatst naar hier. In Klazienaveen-Noord behielp men zich met de afgedankte school die als kerkgebouw werd ingericht in afwachting op de bouw van een nieuwe kerk.

Het gebouwtje, bestaande uit houten schotten en bedekt met asfalt, werd overgebracht naar hier op plaats 24. Het hulpkerkje werd op 9-12-1917 met een kort woord van evangelist de Weerd ingewijd. Daarna bevestigde dominee Roose de nieuwe evangelist van der Gronden. Bij de inwijding en bevestiging waren 70 a 80 mensen aanwezig. Voor meneer van der Gronden en zijn gezin stond geen pastorie gereed, ze kwamen te wonen in een arbeiderswoning van de D.V.Mij.

Meneer van der Gronden heeft hier hard gewerkt en veel tot stand gebracht. Veel verenigingen werden opgericht en kwamen tot bloei, o.a. de Jongelings- en Jongedochtersverenigingen, de Vrouwenvereniging; 'Dient de Heere', de jongensvereniging Jonge Kracht , de Chr. Geheelonthoudersvereniging en andere. Ook was hij actief op maatschappelijk terrein, o.a. bij de (her)oprichting van; Plaatselijk Belang.

Op gevaar af anderen tekort te doen volgen hier enkele namen van hen die als bestuursleden hun best hebben gedaan voor het kerkenwerk; O.Alkema, Thijs Wachtmeester en zoon Jan, P.Duinkerken, L.Moes, H.de Boer, A.Boender, M.Wilbers en Jan Mulder, hij was meer dan 25 jaar koster.

In 1919 werd een Schoolvereniging opgericht om te komen tot de stichting van een School met den Bijbel. Het bestuur bestond uit G.van der Gronden, F.Smit, O.Alkema, G.Olijve, G.Huigen, T.Wachtmeester en J.Brunink.

In 1922 kreeg meneer van der Gronden eindelijk een pastorie. Het werd gebouwd door de Gebr. Lubbers van hier voor fl.9479,-.

Hoewel de toestand in de veenderij ongunstig was kwam men in 1926 tot de bouw van een nieuwe kerk met vergaderlokaal. Het oude hulpkerkje, waar het 's winters heel koud kon zijn en 's zomers erg heet, begon nog meer gebreken te vertonen. Architect van de nieuwe kerk was A.H.Kleinenberg van Musselkanaal. De kerk werd gebouwd door K. en J.Lanting van Ter Apel voor fl.12300,-, en werd betaald door de vereniging Geestelijke en Maatschappelijke Zorg in Drenthe.

In Sept. 1926 werd de eerste steen gelegd door meneer van der Gronden. Hij hield een korte toespraak, daarna sprak ds. Wartena van Nw. Dordrecht, onder wiens gemeente deze Evangelisatie viel. Verder spraken de heren J.R.Snoeck Henkemans en dr. C.W.Th. baron Boetzelaer van Dubbeldam, bestuursleden van bovengenoemde vereniging. De evangelisten De Weerd en Braakhekke spraken hun gelukwensen uit. De inwijding van de nieuwe kerk gebeurde op 20 December 1926 met veel toespraken en gelukwensen.

Het hulpkerkje werd weer afgebroken en opgebouwd in Jipsingboermussel (Ter Apelkanaal). Het leek wel onverwoestbaar, tot voor enkele jaren deed het nog dienst als kerk, het is nu verdwenen.

In de jaren die volgden zijn door de werkeloosheid veel gezinnen vertrokken om een beter bestaan te vinden. Ze migreerden vooral naar Twente, Eindhoven en Limburg. Het ledental van de kerk liep erg terug.

Na hier 12 jaar veel goed werk te hebben verricht vertrok evangelist van der Gronden op 7-4-1929 naar Borne. Zijn opvolgers waren; H.de Vos 1929-1931, A.Dubbeldam 1931-1937, E.Mik 1937-1946, R.Blaauwiekel 1946-1950.

De luidklok werd in de oorlog door de Duitsers weggehaald, maar is al spoedig na de oorlog vervangen door een nieuwe.

Door het teruggelopen ledental ging men in de 60-ger jaren over tot aansluiting bij de Hervormde gemeente van Zwartemeer. De voorganger, meneer R.Pomp, werd in 1962 benoemd als werkzaam in B.C. en Zwartemeer.

In 1967 is er sprake van 35 werkende leden. Omdat de inmiddels veel te grote kerk teveel onderhoudskosten ging vergen werd gedacht aan nieuwbouw. Hetzelfde gold voor de Christelijke school. Men kwam tot de bouw van een school en kerk onder één dak in het centrum van B.C. aan de Pastoor Vroomstraat. Op 8-6-1970 opende wethouder Zegering Hadders dit gebouw. Het kreeg de naam De Hille.

De jaren 90 brachten nog meer verlies van leden door vertrek en ontkerkelijking. Het aantal kerkbezoekers was zo klein geworden dat men besloot niet meer te kerken in De Hille. Sinds 1995 gaan de trouwe kerkgangers naar Zwartemeer en Klazienaveen-Noord.

Dit is in het kort de geschiedenis van de Hervormde gemeente die veel goed werk heeft verricht en hier haar glorietijd en teruggang beleefde.

De Oud-Gereformeerden

Naast de Hervormden is hier ook een kleine groep Gereformeerden actief geweest. In de Em mer-Courant van 8-12-1917 leest men dat door ds. C. de Jonge uit Kampen hier officieel een Oud-Gereformeerde gemeente is gesticht. Er was toen tevens het bevestigen van de ouderlin gen en diakenen en er werden een 11-tal kinderen gedoopt. Het was een blijde avond voor de leden .

Vermoedelijk hebben ze eerst kerkdiensten gehad in het huis van één van de leden. Maar op 15-12-1917 werd er in een advertentie dank betuigd aan allen die met milde gaven geholpen hadden tot het stichten van een hulpkerkje. Namens de Kerkeraad ondertekende voorzitter Hendrik Bergsma.

Het zal wel geen toeval geweest zijn dat het samenviel met de oprichting van de Hervormde gemeente.

Op 25-5-1918 werd het hulpkerkje te koop aangeboden wegens het bouwen van een nieuwe kerk. Inlichtingen verschafte Hendrik Bergsma. De bouw van een nieuwe kerk is niet door gegaan. Het houden van diensten van de Oud-Gereformeerde (soms Christelijk Gerefor meerde) gemeente is in 1918 en 19 nog wel doorgegaan. Daarna hoort men er niets meer van.

Misschien was de groep te klein en hebben ze zich aangesloten bij hun broeders te Emmercompascuum of Zwartemeer, waar in 1921 een nieuwe Gereformeerde kerk werd gebouwd.